خسرو پرويز : او یکی از پادشاهان ساسانی بود(۵۶۳-۶۲۸ میلادی) که بعد از پدرش هرمز چهارم به حکومت رسید امادر جنگ با بهرام چوبینُ که فرمانده سابق سپاه پدرش بودُ شکست خورد و به امپراطوری بیزانس پناه برد و بعد از یک سال با کمک بیزانس توانست بهرام چوبین راشکست دهد و در سال ۵۹۰ میلادی دوباره بر تخت بنشیندخسرو پرويز سازنده حماسه بزرگ خسرو و شيرين نيز بود که عشق جاودانه اش به
شيرين براي هميشه در تاريخ به ثبت رسيد . که با اندوه بعدها از فره ايزدي
دور ميگردد و از آن مقام و ابهت خود ميکاهد . فردوسی نیز از آخرین سالهای
شاهنشاهی خسرو شکایت می کند ولی وی از شاهنشاهان مقتدر ایران بود.
نفوذ زن مسیحی خسرو، شیرین بقدری بود که شاه بالاخره در صدد درآمد، به جای پسر بزرگ خویش شیرویه، معروف به قباد دوم که از مریم دختر موریکیوس امپراتور سابق بیزانس داشت، مردانشاه (پسر شیرین) را که کودکی خردسال بیش نبود، به ولیعهدی انتخاب کند. مسئلهٔ انتخاب ولیعهد، دراین هنگام که پادشاه ضعیف و بیمار بود، نمی‌توانست با مداخلهٔ بزرگان و نجبا برخورد نکند. ناخرسندی نجبا از انتخاب مردانشاه با سعی شیرویه جهت نیل به حق خویش، خسرو را مواجه با یک توطئه خونین خانوادگی ساخت.
در روز ۲۴ فوریهٔ (پنجم اسفند) سال ۶۲۸ میلادی خسرو پرویز، از سلطنت خلع شده و محبوس گردید. خسرو قبل از مرگ جواب قسمتی از اتهامات خود را داد. محاکمه و دفاعیات خسرو پرویز در تاریخ طبری و تاریخ بلعمی و شاهنامه ثبت شده‌است. شیرویه با نام قباد دوم سلطنت خود را آغاز کرد. هفده یا به قولی هجده پسر خسرو که نامشان در روایت حمزه اصفهانی هست، به امر شیرویه اعدام شدند. نوشته شده که آنها را در جلوی چشم پدر، کشتند. سرانجام پس از پنج روز حبس، خسرو پرویز در زندان به دست مهرهرمزد به قتل رسید.
کوروش کبیر